Wat hebben we bereikt?

Meewerken op locatieniveau om knelpunten weg te nemen door inzet van expertise en middelen
Voor dit beleidsdoel heeft de provincie zich met verschillende instrumenten ingezet. De resultaten daarvan zijn:

Subsidieregeling knelpuntenpot sociale huur en middenhuur

• Op basis van beschikbare subsidieplafond van € 10 mln wordt de bouw versneld van 3.059 zelfstandige huurwoningen (2.027 sociale huurwoningen, 1.032 huurwoningen voor middeninkomens) 
• Ook wordt de bouw van 101 onzelfstandige huurwoningen binnen 2 jaar mogelijk gemaakt.
• Het subsidiebudget 2021 is volledig uitgeput

Subsidieregeling Vliegende Brigade

• Er zijn 23 subsidieaanvragen (uit 17 gemeenten) ingediend voor de inhuur van extra capaciteit en expertise door gemeenten, om de planvorming voor woningbouwprojecten te versnellen;
• In totaal is € 2,8 mln aangevraagd; daarmee is het totale budget voor 2021 van € 3 mln grotendeels uitgeput.
• Naast de subsidieregeling is een specifieke opdracht gegeven voor impulsmaatregelen ontheffingsverlening beschermde soorten, om de woningbouw te versnellen.

Subsidieregeling woonvormen senioren

• Op basis van het subsidieplafond 2021 van € 2,3 mln kan de bouw van bijna 750 zelfstandige woningen voor senioren versneld worden.
• Het subsidiebudget 2021 is volledig uitgeput .

Woningbouwimpuls
De Woningbouwimpuls is een landelijke subsidieregeling van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) van in totaal € 1 mld die in verschillende tranches wordt opengesteld. De gemeenten in Zuid-Holland hebben voor circa 30.000 woningen aanvragen ingediend en voor in totaal 13.907 woningen binnen negen projecten is een bijdrage toegekend. Op 15 december 2021 heeft de minister van BZK bekend gemaakt dat in de 3 ^e tranche landelijk € 253 mln is verdeeld over 33 gemeenten om de bouw van 44.277 woningen te versnellen, waarvan 64% in het betaalbaar segment. De gemeenten in Zuid-Holland hebben voor circa 25.000 woningen aanvragen ingediend en voor in totaal 11.883 woningen binnen acht gemeenten is een bijdrage toegekend.

Katwijk, Valkenhorst
In de 3 ^e tranche van de Woningbouwimpuls is aan dit project bijna € 7 mln toegekend voor de bouw van 3.500 woningen. Op 2 november 2021 hebben GS ingestemd met bestuursovereenkomsten (2 delen) met de gemeente Katwijk en een afsprakenbrief met Bouwfonds Property Development BV (BPD) voor de ontwikkeling van de wijk Valkenhorst (bouw 5.600 woningen) en voor inpassing van de vrij liggende busbaan tussen de haltes Valkenburg-Oost en het Zeewegviaduct. Daarin zal de provincie op verzoek van de gebiedspartijen een verbinding voor langzaam verkeer ter hoogte van de Oude Broekweg meenemen. Deze afspraken zijn nodig zodat de gemeenteraad van Katwijk in februari 2022 het bestemmingsplan en MER voor Valkenhorst kan vaststellen.

Zuidplas, Middengebied Zuidplaspolder
In de 2 ^e tranche van de Woningbouwimpuls is aan dit project ruim € 14 mln toegekend voor de bouw van  4.260 woningen. Op 1 juli 2021 hebben de gemeente Zuidplas, de provincie Zuid-Holland en de Grondbank RZG Zuidplas de Bestuursovereenkomst Ontwikkeling Middengebied Zuidplaspolder ondertekend. De Grondbank RZG Zuidplas (waarin de provincie voor 40% deelneemt) en de gemeente hebben een overeenkomst gesloten voor de verkoop van circa 300 hectare van de Grondbank aan de gemeente. De provincie en de gemeente hebben een overeenkomst gesloten voor de verkoop van circa 43 ha van de provincie aan de gemeente. De verkoop van de gronden vindt plaats als er een onherroepelijk bestemmings- of omgevingsplan is.
In deze bestuurlijke overeenkomst zijn de volgende afspraken vastgelegd over het Middengebied van de Zuidplaspolder (hierna: het Middengebied):

• Er worden 8.000 woningen gebouwd, waarvan minimaal de helft in het betaalbare segment en 30% van de woningen worden sociale huurwoningen.
• Er wordt 65 ha (bruto) nieuw bedrijventerrein gerealiseerd.
• Er zijn (ook financiële) afspraken gemaakt over de benodigde maatregelen voor mobiliteit, zowel binnen het Middengebied als net daarbuiten.
• Het gehele Middengebied zal klimaatadaptief worden ingericht, volgens het Convenant Klimaatadaptief Bouwen. Het is de bedoeling om minstens evenveel energie op te wekken als er gebruikt wordt. Er komen ook robuuste groenstructuren, zoals het Koning Willem I bos en de zogeheten Groene Schakel.
• Vanaf januari 2021 worden alle kosten die de Gondbank maakt door de gemeente Zuidplas vergoed. Voor de provincie vervallen hierdoor de jaarlijkse deelnemersbijdragen aan de Grondbank.
• De gemeente Zuidplas zal de gronden van de Grondbank uiterlijk eind 2024 tegen de dan geldende boekwaarde overnemen (bij een onherroepelijke bestemming voor wonen en werken). De verliesvoorziening binnen de begroting van de provincie vervalt.
• Dit is tot stand gekomen door een heel goede samenwerking met de gemeente Zuidplas, de overige partners in de Grondbank (de gemeenten Rotterdam, Gouda en Waddinxveen) en het Hoogheemraadschap voor Schieland en de Krimpenerwaard. De samenwerking vormt een goede basis voor de uitvoering van de bestuurlijke overeenkomst.
• Regio Midden-Holland en de provincie hebben in het regionale woningbouwprogramma Midden-Holland afspraken gemaakt over de woningbouwprogrammering van de eerste 4.200 woningen tot 2031.

Plancapaciteit vergroten op de juiste plekken door deze op te nemen in de regionale woningbouwprogramma’s.
In 2021 heeft het college vijf van de acht regionale woningbouwprogramma’s aanvaard: Holland Rijnland, Rotterdamse regio, Alblasserwaard, Midden-Holland en Goeree-Overflakkee. De regio Alblasserwaard heeft niet eerder een regionaal woningbouwprogramma ingediend en heeft in 2021 voor het eerst deze stap gezet. Met deze aanvaarding kunnen planprocedures sneller doorlopen worden, zodat de bouw sneller kan starten. De aanvaarding van de drie resterende regio’s Haaglanden, Hoeksche Waard en Drechtsteden staan op de planning in het eerste kwartaal van 2022  De plancapaciteit is stevig toegenomen in 2021, er is nu in totaal een plancapaciteit voor 293.000 woningen.  

Harde plancapaciteit aan betaalbare woningbouw binnen de geplande binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen vergroten door de inzet van de versnellingsaanpak locaties door te zetten
Delft, Schieoevers
Voor de transformatie van Schieoevers Noord is met de gemeente Delft in 2021 definitief overeenstemming bereikt over de bouw van de Slimme Centrale in het plangebied. Er is ook een akkoord gesloten over de ontwerpaanpassing voor de Gelatinebrug, zodat deze brug beter past in het stedenbouwkundig plan en beter betaalbaar is.  Delft heeft het bestemmingsplan/MER voor de gebiedsonderdelen Schiehallen en Nieuwe Haven gereed voor terinzagelegging voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Den Haag, Binckhorst
De Binckhorst is een transformatielocatie waar verstedelijking en investeringen in bereikbaarheid wederkerig zijn. Er kunnen op de Binckhorst in deze eerste fase 5.000 woningen gebouwd worden volgens het Omgevingsplan. Het No-regretpakket is in uitvoering en bevat mobiliteitsingrepen om de gebiedsontwikkeling mogelijk te maken. De MIRT-verkenning voor hoogwaardig openbaar vervoer zit in de beoordelingsfase en het streven is om eind 2022 gezamenlijk een voorkeurstracé aan te wijzen. Hiervoor ondertekenen de opdrachtgevende partijen (waaronder de provincie) een intentieverklaring. 

Leiden, Stationsgebied
Voor het stationsgebied Leiden is in de 2e tranche van de Woningbouwimpuls ruim € 4 mln toegekend voor de bouw van 700 woningen, waarvan 37% sociale huur en 13% betaalbare koop. De MIRT-verkenning Knooppunten Oude Lijn, waar Leiden stationsgebied deel van uitmaakt, gaat ook uit van dergelijke ontwikkelingen, met oog voor de juiste combinatie van programmering in het gebied. Daarbij wordt in het oog gehouden dat trajecten als de verbinding Leiden-Zoetermeer, de campusontwikkeling en nieuwe ov-concessie (ook financieel) interactie hebben met het stationsgebied.

Dordrecht, Spoorzone
In de 3e tranche van de Woningbouwimpuls is aan de gemeente € 4 mln toegekend voor de bouw van 626 woningen (eerste fase) in het plangebied Maasterras. Bijna driekwart daarvan komt in de categorie sociale huur, middenhuur (tot € 1.000 per maand) en ‘betaalbare koop’ (tot € 325.000). Voor de verdere uitwerking van de planfase van het Maasterras heeft de gemeente eind 2021 een beroep gedaan op de subsidieregeling Vliegende Brigade.

Barendrecht, Stationstuinen
De gemeente heeft in de 3e tranche van de Woningbouwimpuls een bedrag van ruim  €13 mln toegekend gekregen. Door deze toekenning kan de bouw starten van 3.055 woningen waarvan 30% sociaal en 20% betaalbaar. De gemeente heeft in 2021 ondersteuning van de subsidieregeling 'de Vliegende Brigade' gekregen voor de uitwerking van de plannen.

Locaties langs de Hoekse Lijn (Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis)
In 2021 is de verkenning ‘Van Strand tot Stad: ontwikkelkansen aan de Hoekse Lijn’ opgesteld in opdracht van Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, de MRDH en de provincie. Deze verkenning wordt verder uitgewerkt met inzet van de subsidieregeling 'de Vliegende Brigade'. De gemeenten hebben in december 2021 een verkenning afgerond naar een woon-werkakkoord. Gemeente Maassluis heeft in de 3e tranche van de Woningbouwimpuls € 3,7 mln toegekend gekregen voor de bouw van 1.000 woningen in De Kade, nabij metrostation Maassluis Centrum.

Gorinchem, Vleugels van de stad
In 2021 heeft de subsidieregeling 'de Vliegende Brigade' de gemeente geholpen een ontwikkelvisie op te stellen voor het project De Vleugels. In 2021 is gestart met de uitwerking van een ontwikkelplan.

Capelle aan den IJssel, Nieuw Rivium
In 2021 is de provincie betrokken geweest bij de uitvoering van het Gebiedspaspoort 2.0.

Gouda, Goudse Poort
Inzet van de subsidieregeling 'de Vliegende Brigade' voor actualisatie van het Ontwikkelingskader Goudse Poort.

Inzichten uit het traject stimuleren van bouwinnovatie delen (o.a. prefab bouwen en circulair bouwen).
De provincie neemt deel aan het traject Bouwstroom Haaglanden voor gezamenlijke inkoop van 2.000 fabrieksmatig geproduceerde woningen. Alle corporaties in Haaglanden hebben de intentieverklaring voor deelname aan deze bouwstroom in september 2021 ondertekend.

Pilotlocaties starten waarin het nieuw instrumentarium van woon-werkakkoorden wordt toegepast.
In 2021 hebben GS vier woon-werkakkoorden gesloten, te weten met gemeente Rotterdam over de gebiedsontwikkeling Feyenoord City, met gemeente Leiden over de transformatie van het Werninckterrein en de compensatie in Katwijk, met de gemeente Schiedam over de transformatie naar woningbouw en royale compensatie op andere locaties in het havengebied van Schiedam en met de gemeenten Den Haag, Delft, Rijswijk en Leidschendam-Voorburg een ‚light‘ akkoord over diverse transformatiegebieden. Dit wordt opgevolgd door een volgend akkoord en een uitwerkingsprogramma. Eind 2021 is hiervoor de bestuurlijke koers uitgezet.

Kennisuitwisseling en lobby met gemeenten en corporaties en gebruik van het subsidie-instrument om voldoende sociale woningbouw te realiseren.
In 2019 zijn de Rotterdamse regio afspraken gemaakt over een evenwichtige spreiding van het aandeel sociale woningen onder de gemeenten. De gemeenten hebben daarbij een bod uitgebracht van aantallen sociale woningen. In 2021 is het bod van de gemeenten in de Rotterdamse regio met hulp van provinciale inzet verhoogd met circa 2.540 sociale woningen. In de Haagse regio is in december 2021 een tussenakkoord gesloten waarin afspraken zijn gemaakt over een netto toevoeging van 6.749 woningen voor de doelgroep en een betere verdeling hiervan over de gemeenten.

Subsidieregeling spreiding sociale woningbouw regio Rotterdam
Met deze subsidieregeling willen we een meer evenwichtige verdeling van de sociale woningvoorraad over de regiogemeenten stimuleren . Het subsidieplafond 2021 was € 2,4 mln. In totaal is voor € 2 mln beschikt, waarmee een bijdrage is gedaan aan de bouw van 270 sociale huurwoningen door woningcorporaties.

Subsidieregelingen sociale woningbouw voor de regio’s Haaglanden en Holland-Rijnland.
Met deze subsidieregelingen willen we de bouw van sociale huurwoningen door woningcorporaties stimuleren. Het subsidiebudget 2021 voor de regio Haaglanden van € 2,7 mln is grotendeels benut. Er is bijgedragen aan de bouw van 360 sociale huurwoningen. Het subsidiebudget 2021 voor de regio Holland Rijnland was € 3,6 mln. In totaal is voor € 3,2 mln beschikt als bijdrage aan de bouw van 426 sociale huurwoningen.

Voor dit beleidsdoel heeft de provincie verschillende instrumenten ingezet. De resultaten daarvan zijn:

Versterken ruimtelijke kwaliteit en vitaliteit

• Een herijking van het ruimtelijk kwaliteitsbeleid is voorgelegd aan PS. Belangrijke wijzigingen:
  • Uit de vormgeving blijkt duidelijker welke bescherming de buitengebieden genieten.
  • Het stedelijk gebied valt ook onder het ruimtelijk kwaliteitsbeleid van de provincie.
  • Aan de gebiedsprofielen is het thematisch profiel dijken toegevoegd.
• Een betere verbinding tussen ruimtelijke kwaliteit en gezondheid.

Recreatiewoningen
Rond het vraagstuk permanente bewoning is duidelijkheid ontstaan welke aspecten meewegen bij mogelijke omzetting naar wonen van een bestaand recreatiepark. De thematiek van ondermijning op vakantieparken is met alle relevante partners verder opgepakt en er zijn afspraken gemaakt over ondersteuning van de provincie aan gemeenten rond aanpak ondermijning bij vakantieparken/jachthavens op de Zuid-Hollandse eilanden. Daarnaast zijn de eerste subsidies verleend vanuit de nieuwe subsidieregeling Toerisme in balans, ook bedoeld om een goed functionerende verblijfsrecreatiesector te bevorderen.

Flexwonen
Op 1 juni 2021 hebben wij het programmaplan flexwonen 2021-2024 ‘Slim en snel thuis’ vastgesteld. De commissie RWE heeft daar later die maand kennis van kunnen nemen. Een flexibele schil van tijdelijke goedkope woningen zien wij in deze krappe woningmarkt als een waardevolle aanvulling op de bouw van reguliere woningen. Met dit programma willen wij flexwonen bevorderen en agenderen door kennis te delen en eventuele belemmeringen weg te nemen.

NOVI Omgevingsagenda Zuid-West Nederland
Resultaten 2021:

• Een gedeeld beeld van Rijk en provincies Zuid-Holland en Zeeland over de bedoeling en het productbeeld van de Omgevingsagenda Zuidwest en de (gebieds)opgaven die hier onderdeel van worden.
• De organisatie van een gezamenlijk opdrachtgeverschap en procescoördinatie om de Omgevingsagenda tot stand te brengen, opgaven te agenderen en tussen (gebieds)opgaven, nationale programma’s en lopende rijks-regiotrajecten af te stemmen.

Klimaatadaptief bouwen
Wij hebben ons omgevingsbeleid, wat betreft klimaatadaptief bouwen, verder ontwikkeld en in een visie en verordening vastgelegd. Provinciale Staten hebben deze vastgesteld in de Herziening Omgevingsbeleid 2021.

Natuurinclusief: Landschapspark Zuidvleugel

• Voor het regioproject Schiezone is met gebiedspartijen en inzet van bureau OtO in 2021 het toekomstbeeld met de titel ‘de Schiezone als habitat afgerond.
• Voor de Vlietzone heeft het bestuurlijk overleg Vlietzone met instemming van de gemeenten een plan van aanpak vastgesteld. Vervolgens is samen met bureau Bosch en Slabbers een participatief proces ingericht om met de overheden en de andere stakeholders een ambitiedocument op te stellen. Dit proces loopt nog.
• Het recreatieschap Rottemeren heeft voor het regioproject Rotte in mei 2021 het ‘Ontwikkelplan voor het landschapspark Rotte’ vastgesteld. Voor het noordelijke (voornamelijk agrarische) deelgebied van het landschapspark Rotte heeft bureau Strootman Landschapsarchitecten in opdracht van de provincie de ‘Verkenning Noordelijke Rotte en Bentwoud’ opgesteld.

Voor dit beleidsdoel heeft de provincie verschillende instrumenten ingezet. De resultaten daarvan zijn:

• Voorstel voorbereid voor aanpassing ruimtelijk beleid, waarmee onder voorwaarden ruimere mogelijkheden worden geboden om buiten bestaand stads- en dorpsgebied arbeidsmigranten voor kort en middellang verblijf te huisvesten.
•  Er zijn activiteiten georganiseerd die hebben geleid tot meer kennis bij gemeenten over draagvlak, behoeften van arbeidsmigranten zelf en kwaliteitsnormen voor huisvesting van Stichting Normering Flexwonen (SNF).
• De gemeenten binnen de provincie Zuid-Holland hebben een grote bijdrage geleverd voor huisvesting vergunninghouders. Van de tweede taakstelling van 2021 is 90% in Zuid-Holland gehaald (77% landelijk). Gezien de verdubbelde taakstelling in het eerste halfjaar, de vluchtelingencrisis en een krappe woningmarkt is dit een mooie prestatie, waarvoor ook de minister van BZK waardering heeft uitgesproken.
• Verbinding gemaakt tussen Rijk, gemeenten, COA en andere stakeholders. Naast toezichthoudende rol heeft de provincie ook een verbindende rol gespeeld tussen verschillende schakels in de huisvesting van vergunninghouders
• Regionale samenhang en kennis gedeeld. Met de oprichting van regionale regietafels is ruimte ontstaan om samen te werken en kennis te delen.
• In 2020 is het programma Rivier als Getijdenpark uitgebreid met de Oude Maas en de Drechtsteden. Voor de verruimde scope van het programma dient het ’Inspiratiedocument Rivier als getijdenpark XL’, dat begin 2021 is opgeleverd. RVO heeft in samenwerking met de provincie als aanvulling van de Natuurverkenning grote rivieren een natuurverkenning voor de Rijn-Maasmonding opgesteld. Deze levert een bijdrage voor rijksprogramma’s als de Programmatische Aanpak Grote Wateren en de Kaderrichtlijn Water. Hiermee hebben we de afspraak uit 2020 met LNV voor de regiodeal Gorinchem-Drechtsteden ingevuld. 
• Consortium NL2120 heeft projecten uit het programma Rivier als Getijdenpark opgenomen in het voorstel voor het Nationaal Groeifonds: ‘NL2120, het groene verdienvermogen’. Dit voorstel is overgenomen en als aanvraag ingediend door de ministeries van LNV en I&W. Het kabinet Rutte IV besluit in het voorjaar van 2022 welke aanvragen worden gehonoreerd.