Wat heeft de provincie financieel gepresteerd?
2021 laat zien dat er in totaal volume meer geld is uitgegeven dan voorgaande jaren om de ambities die de provincie zich gesteld heeft te verwezenlijken. In 2017 was dit € 552 mln en in 2021 betreft dit € 747 mln.
Al enkele jaren is er extra aandacht voor het voorspellend vermogen. Hoe voorkomen we dat pas achteraf (bijvoorbeeld bij de jaarrekening) blijkt dat er geld over is? Door de inspanningen van de afgelopen jaren zagen we een trend waarbij het voorspellend vermogen verbeterde. Hieronder zijn de financiële prestaties van 2021 grafisch, met een korte toelichting weergegeven.
1a) Lasten
De provincie heeft in 2021 € 747 mln aan lasten gemaakt om de gewenste doelen en taken te realiseren.
1b) Investeringslasten
De provincie heeft in 2021 € 420 mln uitgegeven aan investeringsprojecten. Investeringen maken geen onderdeel uit van de provinciale lasten. De investeringen komen op de balans. In de volgende jaren komen de afschrijvings- en rentekosten ten laste van de begroting. in 2021 is er met name geïnvesteerd in grond, water- en wegenbouwkundige werken.
Voorspellen
Het voorspellend vermogen is dit jaar ten opzichte van vorige jaren iets gedaald. De Jaarrekening 2021 laat een realisatiepercentage op de lasten zien van 90% van het bij Najaarsnota 2021 bestuurlijk bijgestelde budget. Dit heeft enerzijds te maken met de beperkingen die nog van kracht waren in verband met de coronacrisis en anderzijds wordt dit veroorzaakt door de veranderde wetgeving over lastneming subsidies. Deze wel in 2021 beschikte subsidies moeten in het resultaat genomen worden van 2022. Ten tijde van het bijstellen van de begroting bij de Najaarsnota is daar onduidelijkheid over geweest. Als we deze beklemmingen wel meenemen in het berekenen van het realisatiepercentage over 2021 komt het percentage op 93%. De realisatie afgezet tegenover de primaire begroting geeft het realisatiepercentage van 95%. Gedurende het jaar wordt de begroting twee maal bijgesteld, te weten bij de voorjaarsnota en bij de najaarsnota. In de grafiek is voor de jaren 2018, 2019, 2020 en 2021 ook het realisatiepercentage ten opzichte van de primaire begroting weergegeven.
Realisatiekracht
We hebben de afgelopen jaren actief gestuurd op realisatiekracht, wat zijn vruchten in toenemende mate heeft afgeworpen in de afgelopen jaren. Hieronder is een tabel opgenomen met daarin de lasten in de exploitatie en de uitgaven aan de investeringsprojecten om zo een beeld te krijgen van onze financiële realisatiekracht van de afgelopen jaren.
In 2021 is te zien dat er ten opzichte van 2017 t/m 2020 zowel in de exploitatie als in de investeringen meer is uitgegeven. We zijn in toenemende mate beter in staat om onze activiteiten te versnellen en/of beter in staat om beschikbare middelen in te zetten. Het volume aan ingezette exploitatie middelen is in 2021 ten opzichte van 2017 € 195 mln gestegen, wat een stijging is van 35,3%. De investeringsuitgaven zijn in dezelfde periode toegenomen met € 175 mln, wat een stijging is van 71%. Het voorspellen in 2021 was wederom door onder andere de coronacrisis lastiger dan voorgaande jaren alsook door krapte op de arbeidsmarkt.
2a) Baten
De provincie heeft in 2021 € 760 mln aan baten ontvangen. In onderstaand cirkeldiagram zijn de grootste batenposten opgenomen. Bijna de helft van onze inkomsten bestaat uit de opcenten op de Motorrijtuigenbelasting. Naast de opcenten vormt de uitkering provinciefonds het belangrijkste deel van de inkomsten. De laatste grote post betreft de bijdragen van derde partijen, veelal ook Rijk en/of gemeenten.
2b) Investeringsbijdragen
De provincie heeft in 2021 € 89,7 mln aan investeringsbijdragen verantwoord. Investeringen maken geen deel uit van de provinciale baten in de exploitatie. De investeringen komen op de balans. In de volgende jaren komen de afschrijvings- en rentekosten ten laste van de begroting. Dit dient in samenhang te worden bekeken met de uitgaven aan investeringen die bij 1b) zijn benoemd.